In-dependency syndrom

Het gevoel dat je niets kunt en voor altijd afhankelijk bent van anderen wordt wel het dependency syndrom genoemd. Het Afrikaanse continent wat zo lang beheerst is door anderen, vooral Europese landen die als kolonisator de baas waren. En vervolgens ontstond er een afhankelijkheid van ontwikkelingshulp, soms met bijbedoelingen, vanuit het ‘rijke’ westen. Deze ervaringen hebben een mentaliteit gecreëerd van lage zelfwaardering en passiviteit. PEP of Umoja wil juist deze mentaliteit veranderen en dat kan alleen als mensen weer in zichzelf gaan geloven en hun eigen situatie zelfstandig verbeteren.

De bijzondere verhalen die we gisteren hebben gehoord kregen vandaag een vervolg. Tegelijk is het niet allemaal een successtory en dat maakt het ook weer een stuk realistischer. Met de mooie verhalen van verandering nog in onze oren lopen we de kerk uit en kom ik in gesprek met een aantal tienermeiden. Na wat algemeenheden over school en toekomstperspectief vraagt een meisje van 16 jaar; ‘do you have money, we need money’. En ineens zijn we weer terug bij de ‘rijke mzungu en de arme afrikaan’. En ik kan het haar niet kwalijk nemen. Je zult maar als 16 jarig meisje een groepje blanke mensen ontmoeten in je dorp die per maand meer verdienen dan zij waarschijnlijk in haar hele leven. Tegelijk besef je, juist voor dit meisje, hoe belangrijk eigenaarschap is ipv afhankelijkheid van geldschieters. Maar ook hoe belangrijk het voor ons is om niet alles met geld op te willen lossen.

Want waar Afrika lijd aan ‘dependency syndrom’ worstelen wij in Nederland met independency. Onze hele samenleving is gericht op onafhankelijk zijn en financieel zelfstandig. Het onderwijs systeem richt zich vooral op het vinden van een goedbetaalde baan in plaats van het ontwikkelen van je talenten. Ook als christenen zien we succes en inkomsten toch als ons persoonlijk resultaat. Daarbij kunnen we zomaar vergeten dat we in afhankelijkheid leven van onze God en dat bezit bedoelt is om de ander te zegenen.

Zowel in Afrika als in Nederland gaat het niet om independency of dependency maar verantwoord omgaan met de recources, middelen die we hebben ontvangen. Voor wie of wat zetten we deze gekregen middelen in?

Desmund Tutu: ‘we zijn geschapen met een ingebakken afhankelijkheid van anderen. En dit blijft, ook als ik groei in onafhankelijkheid’